آسانسور هوشمند | امکانات و ویژگی های خاص آن
در زندگی مدرن امروزی ، فناوری با سرعتی چشمگیر و اعجاب آور در حال پیشرفت است. و دنیای هوشمند سازی به بخشی جدا ناپذیر از آن مبدل شده است. در این راستا آسانسور هوشمند یکی از نمودهای بارز فناوری در این صنعت است. آسانسور هوشمند تنها برای جابه جایی کاربران بین طبقات مختلف مورد استفاده قرار نمی گیرد. بلکه سیستمی پیشرفته و اتوماتیک است. که با بهره گیری از هوش مصنوعی و داده های لحظه ای تجربه ای ایمن ، کارآمد و سریع را برای استفاده کنندگان به وجود می آورد. در این بین سازندگان و مدیران ساختمان با سوالات و چالش هایی مواجه می شوند. این که:
- مزایا و معایب آسانسور هوشمند چیست؟
- این نوع از آسانسور در چه اماکنی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد؟
- نحوه عملکرد این نوع از آسانسور به صورت است؟
- چگونه می توان آن را با آسانسورهای معمولی مقایسه نمود؟
با پاسخ به این سوالات و چالش ها می توان ضمن دریافت اطلاعاتی جامع و دقیق در خصوص آسانسور هوشمند ، از این نوع از آسانسور در پروژه خود استفاده نمود. در ادامه اطلاعات بیشتری در خصوص این نوع از آسانسور ارائه می گردد. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
آسانسور هوشمند چیست؟
آسانسور هوشمند نسل جدید و مدرن از مکانیزم حمل و نقل بین طبقات است. که با بهره گیری از جدیدترین متدها مانند هوش مصنوعی ، داده های لحظه ای ، سنسورهای پیشرفته ، عملکردی اتوماتیک و بهینه ارائه می دهد. این نوع از آسانسور تلفیقی از مهندسی الکترونیک ، مکانیک و نرم افزارهای هوشمند است. که در جهت راحتی و ارتقای تجربه کاربری مسافران مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مکانیزم ارتباط بین اجزا از طریق شبکه های دیجیتال صورت می پذیرد. به طوری که این سیستم می تواند به صورت لحظه ای عملکرد کلی سیستم ، خرابی احتمالی و… را تشخیص دهد. و در صورت خرابی گزارش آن را به مرکز کنترل و یا حتی تلفن هوشمند مدیر ساختمان انتقال دهد.
با بهره گیری از هوش مصنوعی این سیستم قابلیت یادگیری از رفتار کاربران را داراست. به طور مثال در یک ساختمان اداری و یا مسکونی پرتردد آسانسور هوشمند تشخیص می دهد. که بیشترین استفاده از آسانسور در کدام طبقات است. و با توجه به آن آسانسور را در موقعیت آن طبقات مستقر می کند. که این مهم باعث صرفه جویی در زمان و انرژی می گردد.
گفتنی است: آسانسور هوشمند گامی بزرگ و اساسی در جهت هوشمند سازی ساختمان با متدهای پیشرفته است. که علاوه بر راحتی کاربران ، نقش مهمی در کاهش استهلاک و هدررفت انرژی در ساختمان دارد.
مزایا و معایب آسانسور هوشمند
در پاسخ به سوال اول مقدمه مزایا و معایب این نوع از آسانسور به شرح زیر است:
مزایای آسانسور هوشمند
- کاهش زمان انتظار: آسانسور هوشمند با استفاده از الگوریتمهای پیشبینی، درخواستهای کاربران را بهصورت بهینه مدیریت می کند. و زمان انتظار را به حداقل میرساند.
- صرفهجویی در مصرف انرژی: این نوع آسانسور با کنترل هوشمند حرکت و توقف، مصرف برق را کاهش می دهد. و در نتیجه هزینههای انرژی ساختمان پایین میآید.
- افزایش امنیت و ایمنی کاربران : آسانسور هوشمند با سیستم تشخیص خطا، احتمال بروز حوادث را به حداقل میرساند. و در صورت وقوع مشکل، بلافاصله هشدار میدهد.
- تعمیر و نگهداری پیشگیرانه: با تحلیل دادههای عملکرد، سیستم بهصورت خودکار زمان سرویس و تعویض قطعات را مشخص میکند.
- مدیریت هوشمند تراکم ترافیک : آسانسور هوشمند میتواند بر اساس الگوی رفتوآمد، برنامهی حرکتی خود را تنظیم کند تا ازدحام کاهش یابد.
- قابلیت کنترل از راه دور: مدیران ساختمان میتوانند از طریق اپلیکیشن یا پنل مدیریتی، وضعیت آسانسور را بررسی یا کنترل کنند.
معایب آسانسور هوشمند
- هزینه راه اندازی بالا: نصب و راهاندازی آسانسور هوشمند به دلیل تجهیزات و نرمافزارهای پیشرفته، گرانتر از آسانسورهای معمولی است.قیمت آسانسور هوشمند بالاتر از قیمت آسانسور های هم توقف خود است.
- نیاز به زیرساخت فناوری: برای عملکرد صحیح، به اینترنت پایدار و شبکه داخلی مجهز نیاز دارد.
- پیچیدگی در تعمیرات: در صورت خرابی نرمافزار یا سیستم هوش مصنوعی، رفع مشکل نیازمند کارشناسان متخصص است.
- وابستگی به برق و شبکه: در زمان قطع برق یا اختلال در ارتباط، عملکرد آسانسور هوشمند ممکن است دچار محدودیت شود.
امنیت آسانسور هوشمند چگونه است؟
یکی از مهم ترین مزیت های آسانسور هوشمند برقراری امنیت است. این مکانیزم مجهز به سیستم های نظارتی و حفاظتی هوشمند است. که می تواند هر گونه رفتار غیر عادی و یا خطا را شناسایی و در اختیار مدیر ساختمان قرار دهد. طراحی این نوع از آسانسور به گونه ای است. که دائما حسگرهای هوشمند آن وضعیت کلی اسانسور را بررسی و از وقوع خرابی احتمالی پیشگیری می کند.
گفتنی است: این مکانیزم دارای الگوریتم های رمزگذاری شده است. که جهت پیشگیری از نفوذ سایبری مورد استفاده قرار می گیرد. و بر این اساس امنیت آسانسور هوشمند تامین می شود. با این الگوریتم هیچ فرد غیر مجازی نمی تواند کنترل آسانسور را به دست گیرد. حتی می توان با ایجاد محدود کننده ها ، در برخی از طبقات خاص ، برای بسیاری از کاربران محدودیت ایجاد نمود. در واقع می توان سیستمی ایجاد نمود. که آسانسور تنها با کارت یا اثر انگشت امکان جابه جایی کاربران را فراهم نماید.
یکی دیگر از ویژگی های آسانسور هوشمند عملیات نجات اضطراری به صورت اتوماتیک است. این سیستم در صورت قطع برق کابین را به نزدیک ترین طبقه هدایت می کند. و فردی که در آسانسور گیر کرده است. نجات می یابد.
باید دانست: امنیت آسانسور هوشمند نهتنها در سطح مکانیکی، بلکه در سطح دیجیتال و نرمافزاری نیز تضمین شده است. چنین ساختاری باعث میشود. این آسانسورها برای ساختمانهای حساس مانند بانکها، بیمارستانها و برجهای اداری گزینهای ایدهآل باشند.
کاربری آسانسور هوشمند در چه اماکنی است؟
در پاسخ به سوال دوم مقدمه : آسانسور هوشمند را می توان در بسیای از اماکن مورد استفاده و نصب قرار داد. در ساختمان های تجاری و اداری با تراکم ترافیک بالا این سیستم می تواند حجم بالایی از ترافیک را کنترل نماید. و با تشخیص ساعت های اوج ترافیک کاربران ، تعداد کابین های فعال را افزایش دهد. و حرکت آن ها را به صورت اتوماتیک تنظیم نماید.
در برج ها و مجتمع های مسکونی پرتردد نیز این سیستم کارآمد است. و می تواند به افزایش راحتی و رفاه کاربران کمک کند. سیستم هایی مانند کنترل ترافیک ، احراز هویت و کنترل از طریق موبایل از مزیت های این سیستم جهت استفاده در مجتمع های مسکونی به شمار می روند.
گفتنی است: در بیمارستان ها و مراکز درمانی نیز می توان از آسانسور هوشمند استفاده نمود. این سیستم میتواند بر اساس اولویت بیماران یا تجهیزات پزشکی، مسیر خود را بهصورت اضطراری آزاد نگه دارد. و در مواقع ضروری سریعترین مسیر را انتخاب کند.
هتلها، مراکز خرید، فرودگاهها و حتی پارکینگهای طبقاتی و… نیز اماکنی هستند. که می توان از این آسانسور در جهت ارتقای سطح کیفی آن ها استفاده نمود. در واقع در هر مکانی که نیاز به کنترل دقیق ترافیک دارد. استفاده از این آسانسور هوشمندانه است.
نحوه کارکرد آسانسور هوشمند
در پاسخ به سوال سوم مقدمه : نحوه عملکرد آسانسور هوشمند براساس تحلیل دادهها و تصمیمگیری خودکار صورت می گیرد. این مکانیزم با بهره گیری از سنسورهای متصل به موتور آسانسور ، تابلو فرمان ، درب ها و کابین ، اطلاعات لحظه ای را جمع آوری و پردازش می کند. و با بهره گیری از الگوریتم های هوش مصنوعی بهترین تصمیم را در جهت ارتقای سطح کیفی کارکنان اتخاذ می کند.
این نوع از آسانسور در هر لحظه درخواست های کاربران را تجزیه و تحلیل می نماید. و براساس موقعیت فعلی کابین ، مسیر حرکت بین طبقات را تعیین می کند. این فرایند به صورت کاملا اتوماتیک انجام می پذیرد. و به نحو موثری باعث کاهش انتظار و بازدهی سیستم می شود.
یکی از مزیت های آسانسور هوشمند مطابقت با سیستم مدیریت ساختمان (BMS) است. به طوری که این مکانیزم با کاهش ترافیک ساختمان ، تعداد آسانسورهای فعال را کاهش می دهد. و به صرفه جویی در مصرف انرژی کمک می کند.
گفتنی است: آسانسور هوشمند از طریق نرمافزار مرکزی و اتصال به اینترنت، به مدیر ساختمان اجازه میدهد. وضعیت عملکرد، هشدارها و تاریخچه سرویسها را مشاهده نماید. و تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
صبح یک روز در برج سپهر در شمال تهران ، مدیر ساختمان با چهرهای خسته وارد لابی شد. آسانسورها مثل همیشه شلوغ بودند. کارمندان در صفهای طولانی منتظر بودند. و هر چند دقیقه یکی از آنها از تأخیر و ازدحام شکایت میکرد. مهندس مهدوی که چند ماهی بود. روی پروژهی ارتقای سیستم حملونقل داخلی برج کار میکرد. و گفت: وقتشه که آسانسور هوشمند رو روشن کنیم. در همان لحظه، سیستم جدید فعال شد. حسگرهای آسانسور هوشمند شروع به جمعآوری دادهها کردند: تعداد افراد منتظر در هر طبقه، ساعتهای اوج تردد، و مسیرهای پرتکرار. چند دقیقه بعد، صفها کوتاهتر شدند. و رفتوآمد به شکلی منظم جریان پیدا کرد. تا عصر همان روز، مدیر ساختمان متوجه شد که نهتنها ازدحام از بین رفته، بلکه مصرف برق آسانسورها هم حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است. مهندس مهدوی توضیح داد که آسانسور هوشمند با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین، مسیر کابینها را طوری تنظیم میکند. که کمترین توقف و بیشترین بهرهوری را داشته باشند. حتی در زمانهایی که ترافیک کاهش مییابد. برخی از کابینها بهصورت خودکار در حالت آمادهباش قرار میگیرند. تا انرژی هدر نرود.
یاسین بیدی | مدیر فنی رایا آسانسور توئیت
تفاوت آسانسور هوشمند با آسانسور معمولی
با بررسی کلی آسانسور هوشمند، تفاوت آن را می توان در قابلیت تصمیم گیری و میزان اتوماسیون آن در نظر گرفت. آسانسورهای معمولی با فشاردادن دکمه های مربوط به شستی طبقات و کابین حرکت می کنند. در حالی که آسانسور هوشمند می تواند مقصد کاربران را از قبل پیش بینی و حرکت خود را از قبل پیش بینی نماید.
به لحاظ فرایند تعمیر و نگهداری نیز تفاوت زیادی بین این دو وجود دارد. آسانسور هوشمند دائما سلامتی قطعات را بررسی می کند. و قبل از خرابی احتمالی هشدار می دهد. اما آسانسورهای سنتی معمولاً تنها در زمان خرابی مورد توجه قرار میگیرند.
از نظر امنیت، این نوع از آسانسور مجهز به سیستمهای رمزگذاری، سنسورهای تشخیص وزن، تشخیص حضور و دوربینهای نظارتی است. در مقابل، آسانسور معمولی فاقد چنین امکاناتی است.
گفتنی است: آسانسور هوشمند از نظر راحتی، سرعت و تعامل با کاربر بسیار پیشرفتهتر است. این فناوری نهتنها یک وسیله جابهجایی، بلکه بخشی از سیستم هوشمند ساختمان محسوب میشود.
آینده آسانسورهای هوشمند با هوش مصنوعی
آسانسور های هشمند با هوش مصنوعی ارتباطی مستقیم دارند. این نوع از سیستم ها در نسل های آینده قادر خواهند بود. پیش بینی نمایند. کدام کاربر در چه ساعتی قصد استفاده از آسانسور را دارد. و با بهره گیری از آن مصرف انرژی را کاهش دهند.
در آینده، آسانسور هوشمند میتواند با سایر اجزای ساختمان مانند سیستم تهویه، روشنایی و امنیت هماهنگ شود. تا تجربهای کاملاً یکپارچه برای ساکنان فراهم شود. این نوع تعامل باعث ایجاد ساختمانهای هماهنگ ، اتوماتیک و یکپارچه می شود.
علاوه بر آن، فناوری یادگیری ماشین به این نوع از آسانسور امکان میدهد. تا با تحلیل دادههای گذشته، عملکرد خود را بهبود دهد. مثلاً در ساختمانهای اداری، الگوهای تردد کارمندان را یاد گرفته و زمانهای اوج را پیشبینی کند.
گفتنی است: آینده این مدل از آسانسور در جهت افزایش تعامل انسان و ماشین پیش میرود. کاربر تنها با گفتار یا حتی حضور خود شناسایی میشود. و سیستم بهطور خودکار مقصد را انتخاب میکند. این فناوری، تصویری از آیندهای راحتتر، سریعتر و ایمنتر را برای ساختمانهای فردا رقم میزند.
مقایسه آسانسور هوشمند با آسانسور معمولی
در پاسخ به سوال چهارم مقدمه مقایسه کامل از دو مدل هوشمند و معمولی در زیر ارائه می شود:
- سیستم کنترل و تصمیمگیری : در آسانسور معمولی حرکت بهصورت کاملاً دستی و خطی انجام میشود. کاربر دکمه طبقه را میفشارد. و آسانسور بر اساس ترتیب فشردن دکمهها حرکت میکند. آسانسور هوشمند از الگوریتمهای تحلیلی و هوش مصنوعی برای تصمیمگیری استفاده میکند.
- مدیریت ترافیک و بهینهسازی حرکت : آسانسور معمولی مسیر حرکت تصادفی و بر اساس ترتیب درخواستها را انجام می دهد. آسانسور هوشمند با شناسایی مسیرهای پرترافیک و زمانهای اوج استفاده، حرکت کابینها را طوری تنظیم میکند. که ازدحام در ساعات شلوغ کاهش یابد.
- قابلیت اتصال به سیستمهای هوشمند ساختمان (BMS) : آسانسور معمولی مستقل از سایر سیستمهای ساختمان عمل میکند. و هیچ ارتباطی با سامانههای تهویه، روشنایی یا امنیت ندارد. آسانسور هوشمند میتواند به سیستم مدیریت ساختمان (BMS) متصل شود. این اتصال باعث میشود آسانسور هوشمند با سایر بخشهای ساختمان هماهنگ عمل کند.
- تعمیر و نگهداری : آسانسور معمولی فقط در زمان بروز خرابی بررسی میشود. آسانسور هوشمند دارای سیستم پایش خودکار است. و وضعیت موتور، دربها، سنسورها و تابلوی کنترل را بهصورت لحظهای بررسی میکند.
- سطح امنیت و کنترل دسترسی : در آسانسور معمولی همه کاربران به تمام طبقات دسترسی دارند. مگر اینکه بهصورت دستی محدودیتهایی اعمال شود. آسانسور هوشمند دارای سیستمهای کنترل دسترسی هوشمند است. ورود به طبقات خاص فقط با کارت، رمز یا اثر انگشت مجاز ممکن است.
- هزینه اولیه و بازگشت سرمایه : در آسانسور معمولی هزینه اولیه پایینتر دارد. اما در بلندمدت بهدلیل مصرف بیشتر برق و تعمیرات متعدد، هزینههای نگهداری بالایی ایجاد میکند. آسانسور هوشمند در ابتدا گرانتر است. اما با کاهش هزینه انرژی و خرابیها، سرمایه اولیه در مدت کوتاهی جبران میشود.
جمع بندی
با توجه به پیشرفت سریع فناوریهای نوین، میتوان گفت آسانسور هوشمند دیگر یک انتخاب لوکس نیست. بلکه به ضرورتی در طراحی ساختمانهای مدرن تبدیل شده است. این سیستمها با تلفیق هوش مصنوعی، حسگرهای دقیق و ارتباطات دیجیتال، توانستهاند. تحول بزرگی در صنعت حملونقل عمودی ایجاد کنند. آسانسور هوشمند با کاهش زمان انتظار، افزایش ایمنی، صرفهجویی در انرژی و ارائه تجربهای کاربرپسند، جایگزین شایستهای برای آسانسورهای سنتی به شمار میآید.
از منظر مدیریتی نیز آسانسور هوشمند امکان کنترل از راه دور، ثبت دادههای عملکرد و پیشبینی خطاهای احتمالی را فراهم کرده است. این ویژگیها موجب کاهش هزینههای نگهداری و افزایش بهرهوری سیستم میشوند. علاوه بر این، در ساختمانهایی با ترافیک بالا مانند برجهای اداری، بیمارستانها و هتلها، آسانسور هوشمند نقش تعیینکنندهای در نظمدهی و تسریع جابهجایی ایفا میکند.
سوالات متداول
آسانسور هوشمند نوعی سیستم حملونقل عمودی است. که با استفاده از فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، داده های لحظه ای و سنسورهای دقیق، عملکرد خود را بهینه میکند.
بزرگترین مزیت این نوع از آسانسور کاهش زمان انتظار و صرفهجویی در مصرف انرژی است. این سیستم با تحلیل دادهها و تنظیم حرکت کابینها، ترافیک داخلی ساختمان را مدیریت کرده و تجربهای راحتتر برای ساکنان فراهم میسازد.
بله، این آسانسور دارای سیستمهای امنیتی چندلایه است. حسگرهای تشخیص وزن، سیستم قفل هوشمند درها، شناسایی خطا و ارتباط اضطراری از جمله ویژگیهای ایمنی آن محسوب میشوند.
هزینه نصب این نوع از آسانسور بسته به ظرفیت، ارتفاع ساختمان، نوع درایو و امکانات نرمافزاری متغیر است. معمولاً قیمت اولیه آن از آسانسورهای معمولی بالاتر است.
در بیشتر مدلها، بله. برای ارتباط با سرور مرکزی، ارسال هشدارها و بهروزرسانی نرمافزار به اینترنت متصل میشود.
بله، یکی از ویژگیهای اصلی این مکانیزم ، قابلیت اتصال به سیستم مدیریت هوشمند ساختمان (BMS) است.
این آسانسور بهطور خودکار دادههای عملکردی خود را ثبت می کند. و زمان سرویس بعدی را به تکنسین اطلاع میدهد. با این قابلیت، تعمیرات پیشگیرانه جایگزین تعمیرات اضطراری میشود. و خرابیها قبل از وقوع شناسایی خواهند شد.
